Biuletyn Informacji Publicznej
Powiat Wągrowiecki

Powiat wągrowiecki jest jednym z większych powiatów Wielkopolski, leżącym w północno - wschodniej części województwa. Zajmuje powierzchnię 1040,8 km2 i leży w historycznym i etnograficznym regionie Pałuk, na przecięciu Szlaku Piastowskiego ze Szlakiem Cysterskim. Zamieszkuje go niespełna 70 tysięcy mieszkańców w gminach Wągrowiec, Skoki, Gołańcz, Damasławek, Mieścisko, Wapno i w mieście Wągrowcu.

Odwiedzając wągrowiecką ziemię można zapoznać się z bogatą historią tego regionu, ściśle związaną z cystersami, którzy wywarli duży wpływ na jego rozwój. Początki Wągrowca związane są z ekspansją terytorialną cystersów sprowadzonych ok. 1142 roku do Łekna, leżącego nieopodal Wągrowca. W roku 1319 opat Gotszalk kupił od Sędziwoja z Zarembów obszar ziemi w rozlewiskach Warty i Nielby. Na tym obszarze zaczęły pojawiać się budowle cystersów. Rozbudowująca się osada Wągrowiec już w roku 1381 posiadałała młyn, tamę i kościół parafialny. Wówczas także po raz pierwszy pojawiły się wzmianki o Wągrowcu jako mieście.

Wągrowiec jest miejscem, gdzie urodził się ks. Jakub Wujek, jezuita, teolog, autor pierwszego i najbardziej znanego przekładu Biblii na język polski. Spośród znanych osobowości pochodzących ze stolicy powiatu jest Adam z Wągrowca, cysters, organista w kościołach w Wągrowcu i Lądzie, znakomity kompozytor muzyki organowej. Tutaj też swoją młodość spędził pisarz Młodej Polski, Stanisław Przybyszewski.

W powiecie znajdują się liczne obiekty sakralne, wśród nich najstarszy, będący zabytkiem klasy "0" drewniany kościół p.w. św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim. Takie walory jak przyjazne środowisko, liczne jeziora i lasy, dobrze oznakowane ścieżki piesze i szlaki rowerowe, baza noclegowa, stwarzają doskonałe warunki do wypoczynku oraz uprawiania sportów wodnych oraz turystyki rowerowej. Jeziora obfitujące w różne gatunki ryb stanowią raj dla wędkarzy.
Miłośników przyrody zachwyci rezerwat leśny "Dębina", położony zaledwie kilka kilometrów od Wągrowca. Tworzą go blisko 300 - letnie dęby /wśród nich uznany za pomnik przyrody Dąb Korfantego/, lipy, wiązy, klony, buki, jawory. W chronionych gatunkach roślin znajdują się gniazda czapli siwej i sokoła wędrownego. Przez powiat wągrowiecki przepływają rzeki m.in. Wełna i Nielba, które krzyżują się tworząc unikalne zjawisko hydrograficzne, zwane potocznie bifurkacją.

Wągrowiec jest miastem z silnie rozwiniętą strukturą szkół ponadgimnazjalnych, z bogatą ofertą edukacyjną i nowoczesną bazą dydaktyczną. Istnieje także możliwość zdobycia wykształcenia wyższego w filiach dwóch uczelni. Bogata oferta kierunków kształcenia sprawia, że powiat wągrowiecki jest prężnie rozwijającym się ośrodkiem nauki.

Na terenie powiatu znajdują się liczne kompleksy sportowe do uprawiania różnych dyscyplin tj. lekkoatletyki, piłki nożnej, piłki ręcznej. Samorządy dążą do zwiększenia aktywności fizycznej swoich mieszkańców. W tym celu w Wągrowcu w 2010 roku powstał nowoczesny obiekt sportowo-rekreacyjny "Aquapark".

Ziemia wągrowiecka "kulturą stoi". Odbywa się tutaj szereg imprez istotnych dla życia kulturalnego nie tylko regionu, Wielkopolski, ale i całego kraju. W stolicy powiatu oraz wchodzących w jego skład gminach działają amatorskie teatry, chóry, młodzieżowe orkiestry dęte, liczne zespoły muzyczne, artyści ludowi. Bogate życie kulturalne w powiecie to w dużej mierze zasługa Muzeum Regionalnego, MIejskiego Domu Kultury i Szkoły Muzycznej w Wągrowcu, miejskich i gminnych domów kultury oraz bibliotek.

Powiat Wągrowiecki powstał 1 stycznia 1999 r. w wyniku reformy samorządowej. Tradycje struktur powiatowych są jednak w naszym regionie znacznie starsze. Wągrowiec był już stolicą powiatu w okresie międzywojennym i w czasach PRL-u do roku 1975.

Dzisiaj jesteśmy jednym z 31 powiatów Województwa Wielkopolskiego. Nasz powiat leży w jego północno - wschodniej części w odległości około 60 kilometrów od Poznania, Bydgoszczy czy Piły.

Ważniejsze daty z historii ziem powiatu wągrowieckiego

• 1797r. Wągrowiec stał się królewskim miastem pruskim, w bardzo krótkim czasie utworzono powiat wągrowiecki, w granicach którego znalazły się m.in. Gołańcz, Skoki, Rogoźno, Łekno i Mieścisko. Wągrowiec zyskał rangę miasta powiatowego z urzędem starosty (Landrat).
• 1807r. Powiat wągrowiecki wszedł w skład departamentu poznańskiego Księstwa Warszawskiego.
• 1815r. Po utworzeniu Wielkiego Księstwa Poznańskiego włączony został do rejencji bydgoskiej.
• 1818r. Część powiatu przyłączono do powiatów szubińskiego, chodzieskiego i mogileńskiego.
• 1887r. Nowy podział administracyjny Wielkiego Księstwa Poznańskiego, część wschodnią powiatu wągrowieckiego włączono do powiatu żnińskiego.
• 1918/19r. Powstańcy wielkopolscy wyzwolili powiat wągrowiecki, Wągrowiec nadal pozostał ośrodkiem administracji powiatowej.
• 1939r. W maju utworzono Batalion Obrony Narodowej "Wągrowiec" w celu ochrony nadgranicznych rejonów powiatu.
• 1939r. 8 września powiat wągrowiecki został włączony do regencji inowrocławskiej.
  26 października władzę przejęła w pełni niemiecka administracja cywilna.
• 1945r. 22 stycznia okupacyjna administracja niemiecka ostatecznie opuściła Wągrowiec, rozpoczęło się tworzenie polskiej administracji powiatowej. W lipcu utworzono 6 gminnych i 3 miejskie rady narodowe.
  Powołano wiele instytucji obejmujących cały powiat m.in. w listopadzie utworzono Powiatowy Ośrodek Zdrowia oraz Stację Opieki nad Matką i Dzieckiem.
• 1955r. Nastąpiła kolejna reorganizacja administracji państwowej, powiat podzielono na 33 rady narodowe.
• 1975r. W wyniku kolejnej reformy administracyjnej kraju zlikwidowano powiaty. Większą część dawnego powiatu wągrowieckiego włączono do województwa pilskiego a pozostałą do województwa poznańskiego.
• 1990r. Wprowadzono Urzędy Rejonowe jako delegatury administracji wojewódzkiej w terenie. Wągrowiec stał się siedzibą rejonu.
• 1999r. 1 stycznia ponownie utworzono powiat wągrowiecki.